HAKSIZ FİİL NEDENİYLE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

Türk Borçlar Kanunu'nun 49'uncu maddesine göre haksız fiil ile başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Burada zarar göre kişi, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır.

Maddi zararın sebebi ölüm veya bedensel zararlardan kaynaklanıyor olabilir. Her iki durumda da talep edilebilecek zararlar TBK m. 53 ve 54'te düzenlenmiştir.

1. Maddi Tazminat Davasının Talep Konusu

a. TBK m. 53 - Ölüm Halinde:

1. Cenaze giderleri.

2. Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.

3. Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.

Haksız fiili sonucunda bir kişinin ölümüne yol açılması halinde ölüm sebebiyle gerçekleşen zararlar, ölenin mirasçıları ve bakıp gözettiği kimseler nezdinde meydana gelmektedir. Ancak ölüm hemen gerçekleşmemiş ise ölüme kadar ölen kişinin uğradığı zarar da dikkate alınmaktadır.

Ölüm halinde ilgili kişiler; cenaze giderleri, ölüm hemen gerçekleşmemiş ise tedavi masrafları ve ölüme kadar geçen sürede çalışmama nedeniyle uğranılan kazanç yoksunluğu, ölen kişinin bakıp gözetmekte olduğu ancak haksız fiil sonucu ölüm ile birlikte ölenin desteğinden yoksun kalanların uğradıkları zararları talep edebileceklerdir.

Destekten yoksun kalma kavramının yalnızca mirasçıları kapsar şekilde yorumlanamayacağını özellikle belirtmek gerekir. Bir kimseye fiilen sürekli ve düzenli bir şekilde bakan ve olayların akışına göre ona bu tarzda bakmaya devam edeceği kuvvetle muhtemel olan kimse o kişinin desteği olarak tanımlanabilecektir. Bu nedenle ölenin baktığı ve destekte bulunduğu kişinin; aile bireyi, mirasçı veya kan hısmı olması şart değildir.

b. TBK m. 54 - Bedensel Zarar Halinde:

1. Tedavi giderleri.

2. Kazanç kaybı.

3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.

4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

Tedavi giderleri: Doktor, hastane, ilaç, ameliyat, protez, hastaneye gidip gelme masrafı, bir kişinin yardımına muhtaç olmanın gerektirdiği masraflar gibi haksız fiilin yol açtığı giderlerdir.

Kazanç kaybı: Haksız fiil ile bedensel zarara uğrayan kimse bu yüzden tamamen veya kısmen çalışamaz duruma düşmüşse bundan doğan zararlarının tazminini de isteyebilecektir.

Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar: Çalışma gücünün kaybı veya azalması gelecekteki bir zarardır. Burada kayıp geçici ise hesaplama, çalışma gücünün muhtemel kayıp süresi dikkate alınarak yapılır. Çalışma gücünün kaybı devamlı yani kalıcı ise, mağdur kayba uğramasaydı çalışabileceği süre dikkate alınır.

Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar: Bu hallerde de yukarıda değinildiği gibi gelecekteki bir zarar söz konusudur. Ancak burada farklı olan kişinin çalışma gücünü azaltmamasına rağmen iş bulmasını güçleştirecek sebeplerin varlığıdır.

2. Manevi Tazminat Davası

Haksız fiile ilişkin olarak maddi zararların dışında manevi tazminat talebinde de bulunulabilir. Manevi tazminata ilişkin düzenleme TBK m. 56’da yer almaktadır.

Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir.

Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.”

3. Zamanaşımı

Haksız fiil nedeniyle açılacak tazminat davalarında zamanaşımı hususu TBK m.72’de düzenlenmiştir.

Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davaları için zamanaşımı süresi; zararı veya tazminat yükümlüsünü öğrenmeden itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıl olarak düzenlenmiştir.Ancak tazminat, ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa bu zamanaşımı uygulanır.

Sitemizde yer verilen içerikler hukuki bilgilendirme amaçlı olup, içeriklerle ilgili olarak büromuz sorumluluk kabul etmez.

Her hukuki olayın birbirinden bağımsız olduğu gözetilerek, uyuşmazlıklarınızla ilgili olarak uzman bir avukattan hukuki yardım almanızı öneririz.